[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.nkoniec paragrafu 6).Załóżmy, że w okreÅ›lonym momencie t (ze wzglÄ™du na zakÅ‚adanÄ… jednorodnośćprocesu wybór momentu t nie odgrywa roli) jest K(t ) = j, j e" 0.Jakie jestprawdopodobieÅ„stwo, że wartość ta pozostanie niezmienna w caÅ‚ym przedziale (t , t + Ä*# ,Ä e" 0?PrawdopodobieÅ„stwo to - oznaczmy je przez Àj(Ä) - jest oczywiÅ›cie niezależne od t(proces jest jednorodny) ani od wczeÅ›niejszego przebiegu procesu do momentu t (jest toproces Markowa).Dla Ä = 0 naturalne jest przyjąć Àj(0) = 1; ze wzrostem Ä funkcja Àj(Ä)może jedynie maleć, a przy tym zawsze Àj(Ä) d" pjj(Ä).Z tego, że mamy do czynienia zprocesem Markowa, wynika także zwiÄ…zekÀ (Ä1 +Ä )= À(Ä1)À(Ä ) (2.3.9)j 2 2dla wszystkich Ä1 e" 0, Ä2 e" 0.Na podstawie przyjÄ™tych zaÅ‚ożeÅ„ można już udowodnić(podobnie jak w przypadku funkcji r0(t) w paragrafie 5), że funkcja Àj(Ä) ma postaćÀ Ä = exp -Äq , Ä e" 0 , (2.3.10)( )( )j jgdzie qj jest dodatniÄ… staÅ‚Ä… (15 Przypadki gdy Àj(Ä) = 0 dla wszystkich Ä e" 0 (to znaczy qj = 0)albo gdy Àj(Ä) = 0 dla wszystkich Ä > 0 (wtedy byÅ‚oby qj = "), z praktycznego punktuTPR2-49122.Uogólniony typ procesu stochastycznegowidzenia nie sÄ… interesujÄ…ce).Zgodnie z przyjÄ™tÄ… terminologiÄ…, liczby q , j = 0, 1,.,nazywamy intensywnoÅ›ciami wyjÅ›cia.Czas, przez który proces zachowa niezmiennie wartość K(t )=j, ma wiÄ™c rozkÅ‚adwykÅ‚adniczy z parametrem qj.Rozumowanie podobne jak w paragrafie 5 doprowadzi nas downiosku, że także zmienne losowe Än, n = 0, 1,., majÄ… wykÅ‚adnicze rozkÅ‚adyprawdopodobieÅ„stwa, teraz jednak z różnymi parametrami qxn , zależnymi zawsze odaktualnej wartoÅ›ci kn procesu K(t).PodobnÄ… sytuacjÄ™ spotkaliÅ›my już w paragrafie 2.2: także w procesie PoissonadÅ‚ugoÅ›ci odstÄ™pów czasowych miÄ™dzy momentami zmian obserwowanej funkcji N(t) miaÅ‚yrozkÅ‚ad wykÅ‚adniczy.Zgodność ta nie jest przypadkowa: wkrótce siÄ™ przekonamy, że(jednorodny) proces Poissona jest także (jednorodnym) procesem Markowa w sensie naszychobecnych definicji.W procesie tym dla dowolnego Ä e" 0 i dla 0 d" j d" i jesti- jp (Ä )= e-»Ä (»Ä ) (i - j)!.(2.3.11)jiW szczególnoÅ›ci,pjj Ä = À Ä = e-»Ä ;( ) ( )jnatomiast dla k 0 dla wszystkichi, j = 0,1,., M (por.str.54, gdzie sformuÅ‚owane jest podobne twierdzenie dla Å‚aÅ„cuchówMarkowa).Podobnie, niezależne od i granice (2.3.21) istniejÄ… także dla tak zwanych procesównarodzin i Å›mierci (22SÄ… to procesy Markowa, dla których jest qij>0 jedynie wtedy, gdyi - j = 1, a pozostaÅ‚e qij sÄ… zerami.) jeÅ›li speÅ‚nione jest proste zaÅ‚ożenie gwarantujÄ…ce, że nie*dla wszystkich j bÄ™dzie pij = 0 (por.nastÄ™pny, str.82).TPR2-57122.Uogólniony typ procesu stochastycznego*Jeżeli granice (2.3.21) istniejÄ… i sÄ… niezależne od i ( pij = p* ), to z (2.3.7) dlajdowolnego à e" 0 i Ä ’! " dostaniemy równania"*p* = pk pkj à ; (2.3.22)( )j "k =0do identycznych równaÅ„ dojdziemy również z (2.3.8) przy t ’! " , wiÄ™c także lim pi (t) = pi*.t’!"JeÅ›li w koÅ„cu podstawimy w (2.3.8) staÅ‚e p* zamiast pj (t), to przekonamy siÄ™ że granicejp*j(j = 0, 1,.) dajÄ… wÅ‚aÅ›nie stacjonarny rozkÅ‚ad prawdopodobieÅ„stwa procesu (por.znowuparagraf 7).Wezmiemy nastÄ™pnie równania (2.3.16) i przejdziemy do granicy przy à ’! ".Dlawszystkich i, j = 0, 1,., dostaniemy"'lim pij (à )= -qi p* + qi p* = 0.j j "qilà ’!"l=0Zgodnie z (8.15) mamy nastÄ™pnie przy Ä ’! ""*0 = -q p* + qlj pl , j = 0,1,.(2.3.23)j j "qll =0Jednakowe prawe strony dostaniemy także z równaÅ„ (2.3.17) przy t ’! ".W granicy, gdyt ’! ", pochodne wszystkich funkcji pij (t), pi (t) sÄ… równe zeru.GraniczneprawdopodobieÅ„stwa pi* na ogół obliczamy wÅ‚aÅ›nie rozwiÄ…zujÄ…c ukÅ‚ad równaÅ„ (2.3.23).PrzykÅ‚ady takiego postÄ™powania zaobserwujemy w nastÄ™pnym rozdziale.Na zakoÅ„czenie niniejszego paragrafu wspomnimy jeszcze o niejednorodnychprocesach Markowa, w których prawdopodobieÅ„stwa pij (t,Ä ) zależą także od t.ZakÅ‚adajÄ…cistnienie granic1 - pij t,Ä p (t,Ä )( )jilim = q t , lim = q (t)q (t) dla j `" i , (2.3.24)( )j j jiÄ ’!0 Ä ’!0Ä ÄTPR2-58122.Uogólniony typ procesu stochastycznego(por.(2.3.12) i (2.3.14) - tutaj intensywnoÅ›ci sÄ… funkcjami argumentu t) - możemy także dlaniejednorodnego procesu uÅ‚ożyć równania różniczkowe KoÅ‚mogorowa.StosujÄ…c zwykÅ‚epostÄ™powanie dostaniemy z (2.3.4) teraz zamiast (2.3.15) równania"pij (t,Ä )= pij (t,Ä )q (t + Ä )+ pi (t,Ä )qi (t + Ä )qij (t + Ä ).(2.3.25)j ""Äi`" jDla uzyskania równaÅ„ odpowiadajÄ…cych (2.3.16) w przypadku niejednorodnym wygodniejjest wyrazić prawdopodobieÅ„stwa ( pij (t,Ä ) jako funkcje argumentów t i t + Ä.W koÅ„cuzamiast (2.3.17) dla procesu niejednorodnego dostaniemy analogicznie z (2.3.5) równania'pk = - pk (t)qk (t)+ p (t)q (t)q (t), (2.3.26)" j j jkj`"króżniÄ…ce siÄ™ od (2.3.17) tylko tym, że staÅ‚e intensywnoÅ›ci sÄ… teraz zastÄ…pione funkcjamizależnymi od t.ByÅ‚y również badane także warunki istnienia i jednoznacznoÅ›ci rozwiÄ…zaÅ„równaÅ„ (2.3
[ Pobierz całość w formacie PDF ]