[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Z³o¿ywszy przysiêgê, ¿e nie bêd¹ pamiêtali doznanego z³a, jeszcze i dziœ ¿yj¹ zgodnie i lud zostaje wierny tej przysiêdze.117 Teraz Trasybulos zwraca siê do demokratów z Pireusu.118 O przysiêdze tej, o której nie wspomina Keenofont wœród ptuktów traktatu, informuje Arist.Ustrój polit.Aten, 39.119 Za arebontatn Ksenaineta, tj.w r.401/400.KSIÊGA TRZECIA1.W ten sposób zakoñczy³a siê w Atenach wojna domowa.Nastêpnie Kyros przez pos³ów wys³anych do Lacedemonu ¿¹da³, aby Lacedemoñczycy takimi siê dla niego okazali, jakim on sam podczas ich wojny z Ateñczykami by³ dla Lacedemoñczyków, a eforowie, uznaw-szy s³owa jego za s³uszne, nakazali Samiosowi 1, ówczesnemu dowódcy floty, iœæ mu na rêkê we wszystkim, czego tylko za¿¹da, on natomiast z ca³¹ gotowoœci¹ wykonywa³ wszystko, o cokolwiek go prosi³ Kyros.Z ca³¹ bowiem swoj¹ flot¹ pop³yn¹³ razem z Kyrosein wzd³u¿ (wybrze¿y Azji) a¿ do Kilikii2 i sprawi³ to, ¿e Syennesis, w³adca Kilikii, nie móg³ stawiæ oporu Kyrosowi, ruszaj¹cemu na króla.W jaki sposób Kyros zebra³ swe wojsko i z nim wyruszy³ na brata, jak dokona³a siê bitwa i on sam w niej zgin¹³ i jak potem Grecy d¹¿¹c do morza uratowali siê3, wszystko to opisa³ Temistogenes z Syrakuz4.Skoro tyllcb Tissafernes, który w czasie wojny króla z bratem wyda³ siê królowi cz³owiekiem du¿ej wartoœci, wys³any zosta³ jako satrapa zarówno tych ziem, którymi ju¿ przedtem rz¹dzi³, jak i tych, nad którymi panowa³ Kyros 5, natychmiast pocz¹³ siê domagaæ, aby wszystkie1 Ten sam nauarch nazywa siê w Anabasis I 4, 2 Pitagorasem.Zdaniem Belocha (Griech.Gesch., Bd.II, Teil 2, s.276) pe³ne jego nazwisko brzmia³o S a m i o s, syn Pitagorasa lub Pitagoras, syn Samiosa.2 K i l i k i a, nadmorska po³udniowo-wschodnia czêœæ Azji Mniejszej, granicz¹ca z Syri¹.W IV w.jej w³adcy, nosz¹cy tytu³ Syennesis, byli na wpó³ niezale¿ni od Persji.8 Kyros M³odszy poniós³ klêskê w walce z wojskami swego starszego brata Artakserksesa II z przezwiskiem D³ugorêki w r.401 pod Kunaks¹ niedaleko od Babilonu.Ksenofont dlatego wspomnia³ w tym miejscu krótko o tej ekspedycji, w której sam bra³ udzia³ jako jeden z „10 tysiêcy" Greków, poniewa¿ opisa³ j¹ szczegó³owo w osobnym dziele, Anabasis,4 Temistogenes z Syrakuz poza t¹ wzmiank¹ nie jest znany.W zwi¹zku z tym ju¿ w staro¿ytnoœci szerzy³ siê pogl¹d oparty na relacji Plut.De gloriositate Atheniansium, 345 E, ¿e jest to pseudonim Ksenofonta.Ju¿ w staro¿ytnoœci zastanawiano siê te¿ nad przyczynami tego maskowania siê.5 Prowincje Kyrosa by³y to: Lidia, Frygia i Kapadocja, z tych Lidia nale¿a³a poprzednio do Tissafernesa.grody joñskie okazywa³y mu pos³uszeñstwo.Te jednak, pragn¹c swobody i boj¹c siê Tissafernesa, bo za ¿ycia Kyrosa wola³y s³uchaæ jego ni¿ Tissafernesa — do siebie go nie wpuszcza³y, do Lacedemoñczyków zaœ s³a³y poselstwa, b³agaj¹ce ich jako rzeczników ca³ej Grecji o zaopiekowanie siê tak¿e i osiad³ymi w Azji Grekami, aby ziemia ich nie zosta³a spustoszona, oni zaœ sami zachowali swobodê.Lacedemoñczycy wiêc pos³ali im, jako komendanta wojennego, Tibrona, daj¹c mu oko³o tysi¹ca ¿o³nierzy spoœród wyzwoleñców lacedemoñskich oraz blisko cztery tysi¹ce innych Peloponezyjczyków.Za¿¹da³ tak¿e ów Tibron i od Ateñczyków trzystu jeŸdŸców 6, przy czym zapowiedzia³, ¿e ¿o³d im bêdzie sam wyp³acaæ.Ci zaœ przys³ali ich spoœród tych, którzy za rz¹dów „trzydziestki" wiernie jej s³u¿yli, rozumiej¹c, ¿e bêdzie to z korzyœci¹ dla ludu, jeœli oni w³aœnie opuszcz¹ kraj i zgin¹.Skoro przybyli oni do Azji, Tibron œci¹gn¹³ tak¿e ¿o³nierzy ze znajduj¹cych siê na tym l¹dzie grodów greckich, wszystkie bowiem one pos³usznie wykonywa³y to, co rozkazywa³ m¹¿ z Lacedemonu.Tibron jednak, choæ mia³ ju¿ to wojsko, ze wzglêdu na jazdê persk¹ nie schodzi³ na równinê, lecz poprzestawa³ na tym, ¿e móg³, gdziekolwiek siê znajdowa³, broniæ ziemi przed pustoszeniem.Kiedy zaœ po³¹czyli siê z nim i ci, którzy, wyruszywszy z Kyrosem, powrócili ca³o7, pocz¹³ on i na równinie stawiaæ opór Tissafernesowi — i przy³¹czy³ 8 do grodów posiadanych tak¿e Pergamon9, za jego zgod¹, oraz Teutraniê i Halisarnê, bêd¹ce we w³adaniu Eurystenesa i Proklesa, potomków Demarata10 Lacedemoñczyka, któremu kraina ta przypad³a w podarku od króla za wspóln¹ z nim wyprawê przeciw Grecji.Przy³¹czyli siê te¿ do niego bracia Gorgion i Gongylos11, z których jeden posiada³ Gambreion i Palaigambreion, drugi zaœ Myrinê i Gryneion: te grody by³y tak¿e darem króla dla Gongyla za to, ¿e on jeden z Eretrejczyków za sympatie medyjskie zosta³ wygnany.Niektóre s³abe grody Tibron zdobywa³6 Z racji przynale¿noœci do Zwi¹zku Peloponeskiego.7 Reszta Greków bior¹cych udzia³ w odwrocie spod Kunaksy, w liczbie 6000, zaci¹gnê³a siê pocz¹tkowo do s³u¿by w³adcy trackiego Seutesa, po czym przesz³a na s³u¿bê spartañsk¹.8 Wed³ug Diodora (XIV 36) Tibron dokona³ powa¿niejszych czynów, ani¿eli to mo¿na przypuszczaæ na podstawie relacji Ksenofonta, który najwidoczniej kierowa³ siê w stosunku do Tibrona osobistym uprzedzeniem.9 Pergamon jako te¿ poni¿ej wymienione miasta le¿a³y w Eolidzie, pó³n.-zach.czêœci Azji Mniejszej, przy ujœciu rzek Hermos i Kaikos do M.Egejskiego.10 Demaratos by³ to król spartañski z rodu Eurypontydów, którego oskar¿y³ Kleomenes I o pochodzenie z nieprawego ³o¿a, tak ¿e musia³ opuœciæ Spartê i uda³ siê do Persji.11 Gongylos z Eretrii na Eubei wystêpuje w Ÿród³ach jako uczestnik zamys³ów regenta spartañskiego Pansaniasa, zwyciêzcy spod Platejów, którego oskar¿ano o knowania z Persami.szturmem, natomiast Larissê12, zwan¹ Egipsk¹, gdy mu siê poddaæ nie chcia³a, pocz¹³ oblegaæ, zaleg³szy obozem doko³a.Nie mog¹c jej zdobyæ inaczej, pocz¹³ ryæ jamê studzienn¹ oraz podkop 13, aby wodê od miasta odprowadziæ.Kiedy podczas czêstych zza murów wycieczek wrzucano do jamy drzewa i kamienie, Tibron, ze swej strony uczyniwszy sobie z drzewa niby skorupê ¿ó³wi¹14, ustawi³ j¹ tu¿ przy jamie, lecz i tê skorupê Larissejczycy w czasie nocnej wycieczki zdo³ali spaliæ.Kiedy zdawa³o siê, ¿e ju¿ nic nie wskóra, eforowie przez goñca rozkazali mu porzuciæ Larissê i wyruszyæ na Kariê.Gdy zaœ.d¹¿¹c do Karii, znajdowa³ siê ju¿ w Efezie, przyby³ do wojska, aby obj¹æ nad nim dowództwo, Derkylidas15 maj¹cy opiniê mê¿a pe³nego wynalazczoœci, którego nazywano za to Syzyfem16.Tibron wiêc powróci³ do ojczyzny i za karê poszed³ na wygnanie.Derkylidas zaœ.obj¹wszy nad wojskiem w³adzê i dowiedziawszy siê, ¿e Tissafernes i Farnabazos podejrzewaj¹ siê nawzajem, porozumia³ siê z Tissafernesem i poprowadzi³ swe wojsko na ziemiê Farnabaza: wola³ on bowiem wojowaæ z jednym, ni¿ z dwoma jednoczeœnie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]