[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Z tego oskar¿enia skorzysta³ Domicjan, aby wygnaæ ze stolicy i z Italii wszystkich filozofów43.Helwidiusza-syna skaza³ na œmieræ za to, ¿e w scenicznym epilogu pod postaci¹ Parysa i Enony44 przedstawi³ z³oœliwie rozwód Domicjana z ¿on¹.Zamordowa³ Flawiusza Sabina, jednego ze swych braci stryjecznych, za to, ¿e owego Flawiusza woŸny wywo³ywacz przez pomy³kê wymieni³ publicznie jako cesarza, a nie jako konsula nowo obranego w³aœnie w tym dniu na komicjach.Lecz jeszcze sro¿szy sta³ siê po zwyciêstwie w wojnie domowej.Wiêkszoœæ przeciwników politycznych zadrêczy³ œledztwem nowego rodzaju, tropi¹c najbardziej ukrytych spiskowców.Oto wypala³ im ogniem organy p³ciowe, niektórym obcina³ rêce.Jest ca³kowicie pewne, ¿e tylko dwu spoœród znaczniejszych spiskowców obdarzy³ ³ask¹; trybuna ze stanu rycerskiego i centuriona.Oni mianowicie, chc¹c ponad wszelk¹ w¹tpliwoœæ wykazaæ sw¹ niewinnoœæ, dowiedli, ¿e siê trudnili nierz¹dem i ¿e z tego wzglêdu nie mogli przecie¿ uzyskaæ ¿adnego wp³ywu ani na wodza, ani na ¿o³nierzy.11.Okrucieñstwo jego by³o nie tylko wielkie, lecz tak¿e podstêpne i nieoczekiwane.Podskarbiego w przeddzieñ ukrzy¿owania zaprosi³ do swej sypialni, przynagli³ usi¹œæ na ³o¿u obok siebie, z kolei wypuœci³ spokojnego i weso³ego, a nawet okaza³ wzglêdy przes³awszy mu czêœæ swego obiadu.Maj¹c zamiar ukaraæ œmierci¹ Arecyna Klemensa45, by³ego konsula, jednego ze swych za¿y³ych przyjació³ i szpiegów, obdarza³ go ¿yczliwoœci¹ bez zmiany, a nawet wiêksz¹ jeszcze ni¿ zwykle.W ostatniej niemal chwili, bêd¹c razem na przeja¿d¿ce w lektyce, rzek³ do j niego na widok pewnego donosiciela: „Czy chcesz, abyœmy tego niego-41 Ma g o, brat Hannibala, s³ynnego wodza kartagiñskiego, który prowadzi³ z Rzymem uporczyw¹ wojnê, tzw.II kartagiñsk¹ (218-202 przed n.e.).42 (Q u intus?) lunius Rusticus Arulenus, pretor z r.69 n.e.; konsul (suff.) z r.92 n.e.(?), stoik, stracony przez Domicjana ko³o r.93 n.e.43 W r.93 n.e.44 E n o n a (Ojnone), nimfa górska, pierwsza ¿ona Parysa, królewicza trojañskiego, porzucona przez niego dla Heleny.Po zdobyciu Troi przez Achajów Parys powróci³ do niej.45Marcus Arrecinus Clemens, powo³any przez Wespazjana w r.70 n.e.na prefekta pretorianów.Dwukrotny konsul: po raz pierwszy w r.73 n.e.(suff.).Spowinowacony by³ z Flawiuszami.Zgin¹³ w r.93 n.e.326 DOMICJANdziwego s³u¿alca jutro przes³uchali?" Chc¹c tym ur¹gliwie] nadu¿ywaæ ludzkiej cierpjiwoœci, nigdy nie oznajmi³ ¿a³obnego wyroku bez uprzedniej przemowy pe³nej ³askawoœci.Im ³agodniej przemawia³ na pocz¹tku, rym pewniejsz¹ to by³o oznak¹ groŸnego zakoñczenia.Wprowadzaj¹c raz do kurii pewnych pods¹dnych obwinionych o obrazê majestatu, zapowiedzia³ z góry, ¿e „dzisiaj przekona siê, jak jest drogi senatowi".Wskutek takiej przedmowy ³atwo uzyska³ uchwa³ê skazuj¹c¹ nawet na karê wed³ug obyczaju przodków.Nastêpnie sam przera¿ony potwornoœci¹ tej kary i pragn¹c z³agodziæ niechêæ ku sobie wstawi³ siê za oskar¿onymi w te s³owa (chyba nie od rzeczy bêdzie poznaæ dos³owne ich brzmienie): „Pozwólcie mi, przeœwietni ojcowie, uzyskaæ od was, tak mi szlachetnie oddanych - wiem, ¿e z trudem tylko uzyskaæ to mogê - abyœcie u¿yczali skazanym swobodnego wyboru rodzaju œmierci.W ten sposób oszczêdzicie swym oczom przykrego widoku, a wszyscy zrozumiej¹, ¿em ja by³ na tym posiedzeniu senatu".12.Wyczerpawszy skarb na koszty budowli i widowisk oraz na podniesienie ¿o³du wojsku, najpierw spróbowa³ uszczupliæ wydatki na wojsko zmniejszaj¹c jego liczbê.Lecz widz¹c, ¿e w ten sposób nara¿a siê tylko na napaœci barbarzyñców, a nie uzyskuje jednoczeœnie zmniejszenia ciê¿arów pañstwowych, przesta³ siê z czymkolwiek liczyæ i grabi³ na wszystkie strony.Rozdrapywano odt¹d dobra ¿ywych i umar³ych wszêdzie, na podstawie czyjegokolwiek zarzutu i z jakiego b¹dŸ pozoru winy.Wystarczy³o, aby zarzucono komuœ jakikolwiek czyn lub s³owo obra¿aj¹ce majestat pryncepsa.Konfiskowano na skarb majêtnoœci bynajmniej nie zapisane w spadku cesarzowi, jeœli znalaz³a siê choæ jedna osoba, która zezna³a, ¿e wie bezpoœrednio od zmar³ego, jeszcze gdy by³ wœród ¿ywych, jakoby uczyni³ on cesarza swym dziedzicem.Szczególnie niemi³osiernie œci¹gano podatek tzw.¿ydowski46
[ Pobierz całość w formacie PDF ]