[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Doszłymnie pogłoski, że do�a Ana przyprawiła mu rogi z zemsty za długąnieobecność i pośpieszny wyjazd, niezadowolona zarówno ze swegoubóstwa, jak z religijnych wymówek, jakimi się zasłaniał.Nie ujrzałem go nigdy więcej.O jego pózniejszej wyprawie na Mo-rza Południowe istnieje wiele sprzecznych relacji i nie mogę tu autory-tatywnie o niej pisać.Zdaje się, że usiłował ustrzec się błędów popeł-nionych w poprzedniej podróży; nie wystarczyło mu jednak wziąć zesobą kilku franciszkanów i nie mieć ani jednej kobiety na pokładzie452 swoich dwu niewielkich, dobrze zaopatrzonych statków; nie wystarczy-ło zainstalowanie na każdym z nich pomysłowej machiny własnegowynalazku do destylowania świeżej wody ze słonej; ani wreszcieotrzymana od Ojca Zwiętego1 specjalna dyspensa, na mocy której każ-dy uczestnik wyprawy, umierający bez księdza, mógł się wyspowiadaćbezpośrednio Bogu.Musiał wciąż jeszcze walczyć z duchem wojowni-czej pychy, zawiści i okrucieństwa wśród swoich żołnierzy; poza tymrozmaite opóznienia w Callao spowodowały stratę przeszło dwóchmiesięcy dobrej żeglarskiej pogody; a na nowo odkrytej wyspieEsp�ritu Santo zachorował akurat w chwili, kiedy jego autorytet najbar-dziej był potrzebny do stłumienia rozruchów.Przedsięwzięcie spaliłona panewce, jego wysiłki, aby podjąć je na nowo, zostały utrąconeprzez Radę do Spraw Indii i dwa lata temu zmarł w Peru jako człowiekzłamany.Zastanawiałem się nieraz, w jakim stopniu ożywiała go cheł-pliwa żądza odkryć raczej niż katolickie pragnienie zbawiania dusz;lecz kiedy człowiek próbuje ustrzelić z procy dwa ptaki na tej samejgałęzi, jego pocisk bardzo często przelatuje pomiędzy nimi.1Klemensa VII.Niech mi będzie wolno na koniec napisać o doni Izabeli.Zadziwia-jąca to rzecz, że skoro tylko poślubiła generała don Fernanda, jej cha-rakter odmienił się zupełnie: stała się hojna, wierna, prawdziwie po-bożna i zyskała sobie miłość wszystkich swoich przyjaciół i sług.Prze-obrażenie to należy przypisać nieskończonemu miłosierdziu boskiemuoraz serdecznej miłości jurnego, szczęśliwego męża, co spłodził z niądzieci, do których od tak dawna tęskniła, przeciwstawił męską stanow-czość dziecinnym kaprysom i odciągnął ją od towarzystwa don Luisa,jedynego brata, jaki jej pozostał.Don Diego bowiem dawno już zginąłw karczemnej burdzie z rąk rozgniewanej młodej Indianki, która,uzbrojona w nożyce, najpierw obcięła mu ucho i czubek nosa, a potemoba ostrza wbiła mu głęboko w brzuch.453 EPILOG HISTORYCZNYW roku 1606 Pedro Fernandez, dzisiaj znany przeważnie jako Pedrode Quiros, zmuszony został przez przeciwne wiatry i bunt do wycofaniasię z Esp�ritu Santo, wyspy z grupy Nowych Hebrydów, którą koloni-zował w przekonaniu, że stanowi cząstkę północnego wybrzeża Au-strialii .W powrotnej drodze do Acapulco w Meksyku znów przepły-nął o parę godzin żeglugi od Wysp Salomona, lecz być może dlatego, iżgenerał Fernando de Castro i do�a Izabela przestrzegli go, aby niewkraczał w ich prawa, ominął je z daleka.Jego zastępca Torres, które-go pozostawił na łasce losu, pożeglował na zachód w stronę Filipinprzez cieśninę obecnie noszącą jego nazwisko, odkrył wschodni kraniecNowej Gwinei i zobaczył z daleka australijski półwysep York, którypoczytał za wyspę.Era ekspansji hiszpańskiej zakończyła się teraz ogólnonarodowymbankructwem i choć Pedro Fernandez słał memoriał za memoriałem donowego króla, błagając go o sfinansowanie jeszcze jednej wyprawymisyjnej, nigdy nie urzeczywistnił swoich nadziei.Wyspy Salomona pozostały niezbadane niemal przez dwa stuleciaod chwili, kiedy odkrył je po raz pierwszy Alwar de Menda�a.W roku1767 kapitan Carteret z Jaskółki ujrzał je z daleka płynąc przez Pacy-fik, dopiero co odkrywszy ponownie Santa Cruz, ale nie rozpoznałgrupy, ponieważ Gallego w swoim beznadziejnie niedokładnym dzien-niku pokładowym umieścił je o przeszło tysiąc dwieście mil dalej nawschód.Nie rozpoznali ich także Francuzi Bougaimdlle i Surville, któ-rzy przybyli tam - pierwszy w 1768, drugi w 1769 roku.Dopiero geo-graf Buache ustalił ich tożsamość z wyspami Mendani we wspomnie-niach opublikowanych w roku 1781.454 %7ładnej nowej próby nawrócenia mieszkańców tych wysp nie podję-to aż do roku 1845, kiedy to katolicki biskup Magister Epalle wylądo-wał tam wraz z osiemnastoma ojcami marianami; został jednak zarazpierwszego dnia zamordowany i obrabowany ze swego krzyża, pier-ścienia i szat liturgicznych i w roku 1848 misji poniechano.Anglikań-scy biskupi z Melanezji mieli więcej szczęścia, choć niektóre wioski dodziś są pogańskie, a zarówno główne Wyspy Salomona, jak ich połu-dniowa grupa, do której zalicza się Santa Cruz, znajdują się obecniepod brytyjską flagą.Położenie Markizów Hiszpanie długo utrzymywali w tajemnicy, niechcąc, aby wpadły w ręce Anglików, ale kapitan Cook odkrył je po-nownie w roku 1774.Od czasu zaanektowania ich przez Francuzów wroku 1842 ludność ich zmniejszyła się o cztery piąte; Herman Melvillepodaje sielankowy, lecz wiarygodny obraz prymitywnego życia kra-jowców na Dominice w swoim Typee, czyli opisie czteromiesięcznegopobytu wśród krajowców w pewnej dolinie na Wyspach Markizach. SPIS TREZCIUczestnicy wyprawy wymienieni z nazwiska 5Słowo wstępne 11I Zlepa dziewczyna z Panamy 15II Audiencja u wicekróla 28III Bagaże wikariusza 45IV Wyjazd z Callao 61V Co się zdarzyło w Cherrep� 82VI Co się zdarzyło w Paicie 97VII Na pełnym morzu 116VIII Wyspy Markizy 136IX Pułkownik szuka przystani 151X Krzyż na Santa Cristina 165XI San Bernardo i Samotna Wyspa 185XII Pożegnanie z admirałem 203XIII Zatoka Aaskawa 219XIV Wybuch 238XV Założenie osiedla 255XVI Pułkownik mówi, co myśli 272XVII Malkontenci 290XVIII Z Malopem po żywność 307XIX Mord 323XX Zaćmienie 344XXI Porzucamy osiedle 361XXII Przez równik na północ 382XXIII Głód i pragnienie 399XXIV Zatoka Cobos 415XXV Ostatnie sto mil 432XXVI Dobrzy ludzie z Manili 445Epilog historyczny 454
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.
Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.