[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Przekazywanoinformacje na temat armii rosyjskiej, szczegóły organizacyjne, wiadomoÅ›ci o uzbrojeniu, organizacjii strukturze narodowoÅ›ciowej jednostek.Liderzy ZWC konfabulowali na temat możliwoÅ›ciorganizacyjnych pod rosyjskÄ… okupacjÄ….Podobno PiÅ‚sudski utrzymywaÅ‚, że w Królestwie Polskimdysponuje 70 tysiÄ…cami ludzi pod broniÄ…, a po wybuchu wojny może zmobilizować dalsze 200tysiÄ™cy.Austriacy chyba do koÅ„ca nie wierzyli Komendantowi, bardziej ceniÄ…c informacje typowowywiadowcze.Nie zmienia to sytuacji, że współpraca byÅ‚a korzystna dla obu stron.W zamian faktycznie ZWC otrzymaÅ‚o swobodÄ™ dziaÅ‚ania na terenie Galicji.OddziaÅ‚y strzeleckiebez problemów odbywaÅ‚y ćwiczenia, nie zwracano uwagi na transporty broni i wyposażenia czypobyt na terenie Galicji dezerterów z armii rosyjskiej.A kiedy SÅ‚awek zostaÅ‚ przypadkowoaresztowany w Krakowie pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Rosji, to rychÅ‚o (po interwencji wÅ‚adzwojskowych) zostaÅ‚ zwolniony.NiewyjaÅ›niona pozostaÅ‚a jednak do dzisiaj sprawa najbardziejkÅ‚opotliwa dla PiÅ‚sudskiego i jego otoczenia.Czy podczas współpracy z cesarsko-królewskimwywiadem otrzymywali wsparcie finansowe ze strony Wiednia? InnÄ… rzeczÄ… jest współdziaÅ‚anie wimiÄ™ wyższych celów, a innÄ… opÅ‚acane szpiegostwo na rzecz jednego z zaborców.Nawet jeżeli woparciu o tego zaborcÄ™ politycy snuli wizjÄ™ odbudowy paÅ„stwa polskiego.Podczas wojny rosyjsko-japoÅ„skiej PiÅ‚sudski współpracowaÅ‚ z wywiadem Japonii.I wówczasotrzymywaÅ‚ poważne subsydia na zakup broni, do czego zresztÄ… nigdy nie chciaÅ‚ siÄ™ przyznać.TomogÅ‚o rzucać cieÅ„ na bezinteresowność polityka, degradujÄ…c go do roli najemnika obcegomocarstwa.A PiÅ‚sudski zawsze Å›wieciÅ‚ przykÅ‚adem uczciwoÅ›ci finansowej i skrupulatnie rozliczaÅ‚siÄ™ z każdej kwoty, którÄ… dysponowaÅ‚.I jeżeli otrzymywaÅ‚ wsparcie finansowe ze stronyaustriackiego wywiadu, to wszelkie Å›lady zostaÅ‚y starannie zatarte.Nie bez powodu po odzyskaniuniepodlegÅ‚oÅ›ci z archiwum Biura Historycznego Sztabu Generalnego zniknęło wiele dokumentówdotyczÄ…cych organizacji strzeleckich i ZWC.PrawdÄ™ znaÅ‚o zaledwie kilka osób i jednÄ… z nich byÅ‚kapitan WÅ‚odzimierz Zagórski.WÅ‚odzimierz Zagórski (pierwszy z prawej) w austriackim mundurzeTo w zupeÅ‚noÅ›ci wystarczaÅ‚o, aby wywoÅ‚ać niechęć PiÅ‚sudskiego do Zagórskiego, szczególnie żelojalny wobec monarchii oficer nieraz dawaÅ‚ odczuć polskim bojownikom swojÄ… wyższość.Asytuacja ulegÅ‚a zdecydowanemu pogorszeniu po wybuchu wojny.Zagórski nadal pracowaÅ‚ w II Oddziale Sztabu Generalnego armii austriackiej i, jak pózniejwspominaÅ‚, zaczÄ…Å‚ wówczas myÅ›leć o wstÄ…pieniu do polskiej organizacji ochotniczej.Kiedy jegopodanie zostaÅ‚o odrzucone, podobno planowaÅ‚ wstÄ…pienie pod przybranym nazwiskiem do»Strzelca«, bez wiedzy przeÅ‚ożonych.Dowództwo zadecydowaÅ‚o jednak inaczej, nie narażajÄ…coficera na zarzut dezercji.Trzy tygodnie po wybuchu wojny zostaÅ‚ oficjalnie mianowany szefemsztabu Komendy Legionów.Plany Zagórskiego byÅ‚y oczywistÄ… konfabulacjÄ….CzÅ‚owiek o jego ambicjach nigdy niezaprzepaÅ›ciÅ‚by wÅ‚asnej kariery, zapewne po latach chciaÅ‚ zataić fakt, że pojawiÅ‚ siÄ™ w Legionachjako pracownik wywiadu austriackiego.I to ze wszystkimi konsekwencjami tego faktu.Zagórski nie zawiódÅ‚ swoich mocodawców.Jako szef sztabu zwalczaÅ‚ wszelkimi Å›rodkamiPiÅ‚sudskiego , z jego inicjatywy wszczynano dochodzenia przeciwko wybitniejszymprzedstawicielom korpusu oficerskiego Legionów, on byÅ‚ zródÅ‚em denuncjacji rzucanych na tychoficerów, jako też zarzÄ…dzeÅ„ represyjnych stosowanych wobec nich.GÅ‚oÅ›nym echem odbiÅ‚a siÄ™ sprawa oskarżenia o szpiegostwo na rzecz Rosji dwóch oficerów:Mroza i JasiÅ„skiego.Obaj wnieÅ›li przeciwko Zagórskiemu oskarżenie o oszczerstwo, a caÅ‚a sprawamiaÅ‚a swój epilog już w niepodlegÅ‚ej Polsce.Major Adam Mróz zaskarżyÅ‚ Zagórskiego w SÄ…dzieHonorowym dla oficerów sztabowych przy Ministerstwie Spraw Wojskowych.Sprawy jednak nigdynie wyjaÅ›niono, albowiem odpowiednie akta zniknęły z Centralnego Archiwum w Warszawie.Zagórskiego oskarżaÅ‚ również po latach DaszyÅ„ski, piszÄ…c, że za dziaÅ‚alność niepodlegÅ‚oÅ›ciowÄ…oficerów I Brygady kapitan austriackiego sztabu, Zagórski (dziÅ› generaÅ‚ polski), spowodowaÅ‚wydalenie z Legionów oÅ›miu oficerów z Moraczewskim, Boernerem i Zamorskim na czele.Obiektywnie trzeba przyznać, że Zagórski cieszyÅ‚ siÄ™ doskonaÅ‚Ä… opiniÄ… Naczelnego KomitetuNarodowego politycznej nadbudowy Legionów.Uznano, że jest to dobry Polak, bardzo ambitny,nadzwyczaj inteligentny i zdolny.Na plus można byÅ‚o mu zapisać, że rozumiaÅ‚ znaczenie Legionówjako przyszÅ‚ego Wojska Polskiego.Nie posiadaÅ‚ ambicji politycznych , natomiast wojskoweniezmierne.I jeszcze jedno, w charakterystyce jednoznacznie okreÅ›lono, że ambicjÄ… ZagórskiegobyÅ‚o, aby Legiony pod jego kierownictwem odznaczyÅ‚y siÄ™ zaszczytnie tak mÄ™stwem, jak organizacjÄ…i dyscyplinÄ… wojskowÄ….I to wyjaÅ›nia kolejnÄ… przyczynÄ™ antagonizmu z PiÅ‚sudskim.Dla Komendanta, zredukowanego doroli dowódcy I Brygady, Zagórski stanowiÅ‚ poważnÄ… przeszkodÄ™.Tym bardziej że niektórzyzdecydowanie promowali austriackiego kapitana kosztem PiÅ‚sudskiego.WÅ‚adysÅ‚aw StadnickinapisaÅ‚, że z powodu nieudolnego dowodzenia Legiony znalazÅ‚yby siÄ™ w fatalnej sytuacji, gdyby nieZagórski.Natomiast Jan DÄ…bski stwierdziÅ‚ wrÄ™cz, że kapitan Zagórski byÅ‚ wÅ‚aÅ›ciwym irzeczywistym Komendantem Legionów.W Legionach dziaÅ‚o siÄ™ wszystko wedle jego woli.PrzyznawaÅ‚ jednak, że sam fakt stworzenia Komendy Legionów postawiÅ‚ go [Zagórskiego] od razuw antagonizmie z PiÅ‚sudskim.Szef sztabu chciaÅ‚ koniecznie zagarnąć PiÅ‚sudskiego pod siebie,osÅ‚abić go i że byÅ‚a to walka na Å›mierć i życie.Szczególnie uwidoczniÅ‚o siÄ™ to w sierpniu 1915 roku, po zajÄ™ciu przez Niemców Warszawy.PiÅ‚sudski opuÅ›ciÅ‚ I BrygadÄ™, przyjeżdżajÄ…c do stolicy.AktywizowaÅ‚ dziaÅ‚alność Polskiej OrganizacjiWojskowej, sprzeciwiÅ‚ siÄ™ dalszemu werbunkowi do Legionów.Wojna trwaÅ‚a już drugi rok, paÅ„stwacentralne potrzebowaÅ‚y rekruta.%7Å‚oÅ‚nierz polski wykazaÅ‚ swojÄ… wartość, a specjaliÅ›ci uważali, że zterenu Królestwa Polskiego można zmobilizować okoÅ‚o miliona poborowych.PrzyszedÅ‚ czas narozwiÄ…zania polityczne sprawy polskiej, czego nie rozumiaÅ‚ Zagórski, żądajÄ…c aresztowaniaPiÅ‚sudskiego i postawienia przed sÄ…dem.Tego przyszÅ‚y MarszaÅ‚ek nigdy mu nie wybaczyÅ‚.Lojalność Zagórskiego wobec Habsburgów przetrwaÅ‚a do 1918 roku.PoczÄ…tkowo popieraÅ‚ akt 5listopada 1916 roku, TymczasowÄ… RadÄ™ Stanu, podczas kryzysu przysiÄ™gowego nie zawahaÅ‚ siÄ™ przedokazaniem lojalnoÅ›ci wobec austriackich przeÅ‚ożonych.Nie zajmowaÅ‚ już stanowiska szefa sztabu, wrandze majora dowodziÅ‚ batalionem w II Brygadzie, a nastÄ™pnie puÅ‚kiem piechoty.Kilka miesiÄ™cypózniej objÄ…Å‚ dowództwo puÅ‚ku artylerii w Polskim Korpusie PosiÅ‚kowym.Wojna trwaÅ‚a już cztery lata, paÅ„stwa centralne nie wytrzymywaÅ‚y ekonomicznie ciężaru zmagaÅ„.Naddunajska monarchia chyliÅ‚a siÄ™ ku upadkowi, najbardziej prawdopodobnym scenariuszem byÅ‚ jejrozpad na paÅ„stwa narodowe.Zagórskiemu można byÅ‚o wiele zarzucać, ale nie brak inteligencji.Kiedy paÅ„stwa centralne zawarÅ‚y z RosjÄ… sowieckÄ… pokój brzeski, zdecydowaÅ‚ siÄ™ na zerwanie zHabsburgami.II Brygada oficjalnie nie uznaÅ‚a postanowieÅ„ traktatu i pod dowództwem JózefaHallera podjęła próbÄ™ przebicia siÄ™ przez liniÄ™ frontu, do polskich jednostek w Rosji.W nocy z 15 na16 lutego pod RaraÅ„czÄ… brygada przeszÅ‚a na drugÄ… stronÄ™ frontu, ale puÅ‚k dowodzony przezZagórskiego nie osiÄ…gnÄ…Å‚ powodzenia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]