[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Akcja WiÅ›niowieckiego powstrzy-maÅ‚a ruchy puÅ‚ków kozackich, które strwożone sÄ…siedztwemgroznego kniazia wycofaÅ‚y siÄ™ do siÅ‚ głównych.Na to tylkoczekaÅ‚ Jeremi.Schwytanych jeÅ„ców wysÅ‚aÅ‚ z wiadomoÅ›-ciami do obozu regimentarskiego, a sam cofnÄ…Å‚ siÄ™ podZbaraż, ale do niego samego nie dotarÅ‚.ZatrzymaÅ‚ siÄ™bowiem półtorej mili9 od obozu, w Szymkowcach.TamdoÅ‚Ä…czyÅ‚y do ksiÄ™cia chorÄ…gwie Zamoyskiego, ZasÅ‚awskiegoi mÅ‚odych książąt WiÅ›niowieckich: Dymitra i Konstantego.Tam też znalazÅ‚ ksiÄ™cia LanckoroÅ„ski.Regimentarzom zależaÅ‚o na poÅ‚Ä…czeniu siÅ‚ WiÅ›niowiec-kiego z ich dywizjÄ… z kilku wzglÄ™dów.Po pierwsze książęJeremi uchodziÅ‚ w opinii szlachty za biegÅ‚ego wodza, a po7Tamie, s.311.8Tamże, s.312.9Mila polska liczyÅ‚a okoÅ‚o 7 km.Å›mierci StanisÅ‚awa Koniecpolskiego w 1646 roku zajego potencjalnego nastÄ™pcÄ™ do buÅ‚awy wielkiej koronnej.Jak wiadomo niefortunny wybór króla WÅ‚adysÅ‚awa wyniósÅ‚na stanowisko hetmaÅ„skie nieporadnego MikoÅ‚aja Po-tockiego.Swój talent dowódczy ujawniÅ‚ WiÅ›niowieckimiÄ™dzy innymi organizujÄ…c za regimentarzy rozpoznaniesiÅ‚ powstaÅ„czych.Drugim ważnym powodem byÅ‚o 3000żoÅ‚nierzy, którymi dysponowaÅ‚ książę, a którzy w trudnejsytuacji armii koronnej byli na wagÄ™ zÅ‚ota.RozumujÄ…cw ten sposób, Firlej, Ostroróg i LanckoroÅ„ski postanowilizaprosić ksiÄ™cia do Zbaraża i ofiarować mu najwyższedowództwo10.Jak wiadomo z tÄ… proÅ›bÄ… wybraÅ‚ siÄ™ doSzymkowców kasztelan kamieniecki.Wizyta zakoÅ„czyÅ‚asiÄ™ sukcesem.Książę wprawdzie ociÄ…gaÅ‚ siÄ™ z wyjazdem,a to z powodu braku żywnoÅ›ci, której w obozie byÅ‚omaÅ‚o, a on sam swojego wyżywienia nie miaÅ‚; a toznowu z przyczyny wymówek, jakich siÄ™ spodziewaÅ‚.BaÅ‚ siÄ™ książę, że oskarżą go o przywÅ‚aszczenie sobiebuÅ‚awy.LanckoroÅ„ski zapewniÅ‚, że żywnoÅ›ci, owszem,jest maÅ‚o, ale wojsko chÄ™tnie z chorÄ…gwiami JeremiegosiÄ™ podzieli.DodaÅ‚ ponadto, iż skoro książę buÅ‚awynie chce, bÄ™dzie peÅ‚niÅ‚ wÅ‚adzÄ™ na równi z innymi.Na takie dictum WiÅ›niowiecki przystaÅ‚ mówiÄ…c: Gdytaka wola, a prawie rozkazanie W.Panów i wszystkiegowojska jest, abym siÄ™ tam stawiÅ‚, bÄ™dÄ™ posÅ‚uszny i z tymsiÄ™ oÅ›wiadczam, że jako każdy powinnoÅ›ci swojej zo-stajÄ…cy żoÅ‚nierz podlegać rozkazom obiecujÄ™, a nie pro-wadzić, za to W.Panom podziÄ™kowawszy, żeÅ›cie mniedo wspólnego przybrać chcieli honoru.StawiÄ™ siÄ™ tedy,abym to wyÅ›wiadczyÅ‚, że piersiami mymi chcÄ™ caÅ‚ebezpieczeÅ„stwo Rzplitej i króla zasÅ‚onić, abym trupem10L.Kubala pisze w drugim tomie swoich dziet, w części dotyczÄ…cejoblężenia Zbaraża, że wycofanie siÄ™ pod Zbaraż byÅ‚o warunkiem jakiWiÅ›niowiecki postawi! regimentarzom.Nie zgodzi! siÄ™ z tym zdaniem W.Tomkiewicz (patrz przypis 4, s.310, Jeremi WiÅ›niowiecki).moim wszystkie Rzplitej niebezpieczeÅ„stwa, nie mówiÄ…cuchowaj Boże, zgubÄ™ zawaliÅ‚"".Porozumienie regimentarzy z ksiÄ™ciem zaowocowaÅ‚owizytÄ… Jeremiego w obozie zbaraskim 7 lipca.Wi-Å›niowiecki zjawiÅ‚ siÄ™ w Zbarażu w nielicznym orszaku.Krótki pobyt podbudowaÅ‚ morale wojska.Tak jak po-przednio panika, teraz entuzjazm ogarnÄ…Å‚ wszystkich.Gros żoÅ‚nierzy oÅ›wiadczyÅ‚o nawet, że pod wodzÄ… ksiÄ™ciagotowi sÄ… sÅ‚użyć za darmo przez dwa kwartaÅ‚y.Lanc-koroÅ„ski powtórnie próbowaÅ‚ wrÄ™czyć Jeremiemu buÅ‚awÄ™,ale i tym razem książę nie przyjÄ…Å‚ funkcji.OÅ›wiad-czyÅ‚: nie ja W.Panom dawaÅ‚em buÅ‚awÄ™ i odbieraćjej też nie bÄ™dÄ™"12.Przez jeden dzieÅ„ WiÅ›niowieckizdoÅ‚aÅ‚ poprawić morale żoÅ‚nierzy (w jakim stopniumu siÄ™ to udaÅ‚o miaÅ‚a pokazać przyszÅ‚ość) i wysÅ‚aćsilny podjazd.Wreszcie książę opuÅ›ciÅ‚ obóz i wróciÅ‚do Szymkowiec.NastÄ™pnego dnia nad Zbarażem roz-pÄ™taÅ‚a siÄ™ burza.Dziwny traf zrzÄ…dziÅ‚, że piorun uderzyÅ‚w chorÄ…giew regimentarza Firleja, rozbijajÄ…c jÄ… zu-peÅ‚nie13.Ów omen omal nie podÅ‚amaÅ‚ przesÄ…dnej i bo-gobojnej zaÅ‚ogi zbaraskiej.Kasztelan Firlej jak wspo-mniano byÅ‚ kalwinem, zatem zniszczenie jego proporcaodczytano jako znak gniewu bożego za herezjÄ™ re-gimentarza
[ Pobierz całość w formacie PDF ]