[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.--------------------------------------------------------------------------------Przypisy do rozdzialu 7.--------------------------------------------------------------------------------1 Zgodnie z informacja Anny Hartoch (z nie opublikowanej jeszcze pracy M.Gay, A.Hartoch i L.B.Murphy, dotyczacej okreslonych przypadkow u dzieci z przedszkola im.Sary Lawrence) badania dzieci w wieku od trzech do pieciu lat przeprowadzone przy pomocy testow Rorschacha wykazaly, ze dazenie do zachowania spontanicznosci wywoluje zasadnicze konflikty miedzy dziecmi a obdarzonymi autorytetem doroslymi.2 Jako wymowna ilustracje komercjalizacji uprzejmosci zacytuje tu fragment reportazu o restauracjach Howarda Johnsona (The Hourard Johnson Restaurants, Fortune, wrzesien 1940, s.96).Johnson zatrudnia caly sztab tajniakow, ktorzy kraza od restauracji do restauracji, aby wylapac jakies niedociagniecia.Wobec tego, iz wszystko przyrzadza sie wedlug z gory zaplanowanych standardowych receptur i miar wyznaczonych przez centrale, inspektor wie, jak wielki kawalek befsztyka ma otrzymac i jaki smak powinna miec jarzyna.Wie takze, jak dlugo ma trwac podanie obiadu, i dokladnie wie, jak daleko ma siegac uprzejmosc, ktora szefowa czy kelnerka winne okazywac gosciowi.3 Co do calosci problemu por.Robert S.Lynd: Knowledge for What? Princeton 1939.Jesli idzie o jego aspekty filozoficzne por.M.Horkheimer: Zum Rationalismusstreit in der gegenwartigen Philosophie, Zeitschrift fur Sozialforschung, t.3, Paris 1934.4 Por.Max Otto: The Human Enterprise, New York 1940, rozdz.IV i V.5 Omawiane tu zagadnienie wiaze sie ze sprawa wielkiej wagi, o ktorej chcialbym przynajmniej wspomniec, mianowicie wyjasnienia problemow etycznych za pomoca psychologii dynamicznej.Psychologowie beda mogli pomoc w tym wzgledzie, jesli docenia waznosc problemow moralnych dla zrozumienia osobowosci.Wszelka psychologia - nie wylaczajac freudowskiej - ktora ujmuje podobne problemy w kategoriach zasady sluchania glosu rozkoszy (Lustprinzip), nie rozumie waznego sektora osobowosci i zostawia pole dogmatycznym i nieempirycznym doktrynom moralnosci.Analiza milosci do samego siebie, masochistycznego poswiecenia oraz idealow, przedstawiona w niniejszej ksiazce, ilustruje te dziedzine psychologii i etyki, zaslugujaca na dalszy rozwoj.--------------------------------------------------------------------------------Przypisy do Dodatku.--------------------------------------------------------------------------------1 F.Alexander (The Influence of Psychological Factors upon Gastro-Intestinal Disturbances, Psychoanalytic Quarterly, t.XV,1934) usilowal przedstawic charakterologiczne odkrycia Freuda w sposob poniekad zblizony do naszej interpretacji.Chociaz poglady jego stanowia postep w stosunku do Freuda, to jednak nie udalo mu sie przezwyciezyc czysto biologicznej orientacji ani w pelni docenic stosunkow miedzyludzkich jako bazy i istoty owych pregenitalnych popedow.2 Pelniejsze omowienie tej metody u E.Fromma: Zur Entstehung des Christusdogmas, Wien 1931.3 Nazywam ten punkt widzenia pseudomarksowskim, poniewaz interpretuje on teorie Marksa w taki sposob, jakby w jej ujeciu historie determinowaly motywy ekonomiczne w sensie daznosci do zyskow materialnych, nie zas - jak to Marks naprawde myslal - w sensie warunkow obiektywnych, zdolnych wytworzyc rozne postawy ekonomiczne, wsrod ktorych intensywna zadza materialnych bogactw jest tylko jedna z wielu.(Zwracalismy na to uwage w rozdziale I).Szczegolowe omowienie tego problemu znalezc mozna u E.Fromma: Uber Methode und Aufgabe einer analytischen Sozialpsychologie, Zeitschrift fur Sozialforschung, t.I, 1932, s.28n.oraz u Roberta S.Lynda: Knowledge for What?, rozdz.II.--------------------------------------------------------------------------------Informacja o Wydawcach.--------------------------------------------------------------------------------Ucieczka od Wolnosci.Tytul oryginalu angielskiego:Escape from Freedom.Copyright (C) 1941, 1969 by Erich Fromm.Copyright for Polish edition by Spoldzielnia Wydawnicza "Czytelnik", Warszawa 1993Przelozyli: Olga i Andrzej Ziemilscy.Przedmowa opatrzyl: Franciszek Ryszka.ISBN 83-07-02357-2
[ Pobierz całość w formacie PDF ]