[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.rozdz.57, 1) oraz dziesiÄ™ciu epimeletów Dionizjów (zob.rozdz.56, 4).Znamy wprawdzie również urzÄ™dników Å›wieckich" zwanych epimeletami (np.epimeleci rynku, zob.rozdz.51, 4), ale w tym wypadku chodzi prawdopodobnie o epimeletów organizujÄ…cych jakieÅ›uroczystoÅ›ci religijne.417* Brak informacji przez kogo bÄ™dÄ… wybierani".Ponieważ nie jest przewidziane ogólne zgromadzenie piÄ™ciu tysiÄ™cy", wiÄ™c chyba przez radÄ™.Nie wiadomo jednak, kto miaÅ‚ przedstawiaćkandydatów.418* Np.astynomowie (±ÃÄŽ̵¿¹), agoranomowie (¬³¿Á±½Ìµ¿¹), komisja Jedenastu i in.(por.rozdz.50 - 52).419* Może to znaczyć, że spoza rady peÅ‚niÄ…cej chwilowo czynnoÅ›ci albo spoza rady, a wiÄ™cspoÅ›ród obywateli poniżej lat 30.420*NależaÅ‚oby z tego wnosić, że skarbnicy kasy zwiÄ…zkowej peÅ‚nili czynnoÅ›ci wedÅ‚ug z góryustalonej kolejnoÅ›ci (por.Wilamowitz, Arist.u.Ath.II, s.117, przyp.12).421Utworzenie czterech rad (²¿Å»±¯) może stanowić wynik naÅ›ladownictwa ustroju miastbeockich.Od 447 r.w miastach beockich panowaÅ‚a umiarkowana oligarchia.Prawa polityczne zależaÅ‚yod cenzusu majÄ…tkowego i byÅ‚y zarezerwowane dla warstwy hoplitów.W każdym mieÅ›cie obywatelebyli podzieleni na cztery rady (boulai).SpeÅ‚niaÅ‚y one po kolei funkcje urzÄ™dowe, przedkÅ‚adajÄ…c projektyuchwaÅ‚ trzem pozostaÅ‚ym radom.W ten sposób ważność uchwaÅ‚y wymagaÅ‚a zgody wszystkich czterechrad.Zbliżony system zastosowano w organizacji wÅ‚adz ZwiÄ…zku Beockiego, na które skÅ‚adaÅ‚o siÄ™ 11beotarchów oraz zÅ‚ożona z 660 czÅ‚onków rada zwiÄ…zkowa.KażdÄ… z jedenastu jednostek terytorialnych,na jakie podzielona byÅ‚a Beocja, reprezentowaÅ‚ jeden beotarcha oraz 60 czÅ‚onków rady.Podobnie jakrady miast czÅ‚onkowskich rada zwiÄ…zkowa podzielona byÅ‚a na cztery rady", które kolejno zajmowaÅ‚ysiÄ™ sprawami bieżącymi, przedkÅ‚adajÄ…c ważniejsze kwestie pozostaÅ‚ym trzem.Zob.F.Smółka,Konstytucja beocka w Å›wietle Pop.Oxy.842 i w Å›wietle krytyki, Eos" 19, 1913, s.65 -73; J.A.O.Larsen, Greek Federal States, Oxford 1968, s.33-35.podano wyżej, i jedna z nich wyznaczona przez losowanie ma dziaÅ‚ać;inni obywatele422* majÄ… też być przydzieleni do jednej z grup423*.Samakomisja stu424 podzieli swych czÅ‚onków, jak i innych obywateli, na czteryjak najbardziej równe grupy, przeprowadzi losowanie, a wyznaczona grupa425przez rok bÄ™dzie dziaÅ‚aÅ‚a w radzie.[Rada wyda zarzÄ…dzenia], jakie uznaza najskuteczniejsze, ażeby pieniÄ…dze paÅ„stwowe byÅ‚y zabezpieczone i szÅ‚yna konieczne wydatki, wyda też zarzÄ…dzenia dotyczÄ…ce innych spraw, jaktylko zdoÅ‚a najlepsze.JeÅ›liby rada chciaÅ‚a przeprowadzić obrady na jakiÅ›temat w liczniejszym gronie, to każdy z czÅ‚onków wprowadzi na posiedzeniejednego obywatela, wybranego przez siebie dowolnie, spoÅ›ród obywateli w tymsamym wieku426*.Posiedzenia rady majÄ… siÄ™ odbywać co pięć dni, o ile nie zajdzie potrzebazwoÅ‚ywania częściej.Na posiedzenia zwoÅ‚ywać bÄ™dzie radÄ™ dziewiÄ™ciu archontów.PiÄ™ciu czÅ‚onków rady, losem wyznaczonych, oceniać bÄ™dzie wynik gÅ‚osowaniaprzez podniesienie rÄ…k427, a jeden z nich, wybierany losem za każdym razem,zarzÄ…dzać bÄ™dzie gÅ‚osowanie.Tych samych wyznaczonych losem piÄ™ciu czÅ‚onkówustali, przeprowadzajÄ…c losowanie, kolejność ubiegajÄ…cych siÄ™ o posÅ‚uchanieu rady, przy czym pierwsze miejsce przysÅ‚ugiwać bÄ™dzie sprawom dotyczÄ…cymreligii, drugie heroldom, trzecie poselstwom, czwarte innym sprawom.SprawydotyczÄ…ce wojny, o ile zajdzie potrzeba, bez losowania przedstawione przezstrategów, winny być poddane pod obrady.Kto z czÅ‚onków nie stawi siÄ™ na czaswyznaczony w buleuterionie428, winien zapÅ‚acić jednÄ… drachmÄ™ za każdy dzieÅ„,jeżeli nie otrzymaÅ‚ przedtem zwolnienia od udziaÅ‚u w posiedzeniu Rady.31.429 Taki wiÄ™c ustrój paÅ„stwa zaplanowaÅ‚a komisja stu na przyszÅ‚ość, a nachwilÄ™ obecnÄ… zarzÄ…dzili: rada ma siÄ™ skÅ‚adać z czterystu czÅ‚onków, jak za czasów422* Znowu niejasne, kim sÄ… ci inni obywatele".W każdym razie chodzi o należących dogrupy piÄ™ciu tysiÄ™cy, a przeciwstawienie do poprzedniego zdania zdaje siÄ™ wskazywać, że mowatu o tych, którzy należeli do piÄ™ciu tysiÄ™cy", nie mieli jednak jeszcze 30 lat, a wiÄ™c nie moglibrać czynnego udziaÅ‚u w radzie.423*Przez rozdzielenie na cztery rady" peÅ‚niÄ…ce przez rok swe funkcje w kolejnoÅ›ci losemustalonej, wszyscy peÅ‚nouprawnieni obywatele z grupy piÄ™ciu tysiÄ™cy" mieli być czÅ‚onkamirady.424Owa komisja stu oznacza raczej katalogeis z rozdz.29, 5, niż anagrapheis z rodz.30, 1.425K.J.Beloch (Griechische Geschichte, II, 2, s.318) sÄ…dziÅ‚, że każda z czterech ²¿Å»±¯sprawowaÅ‚a swe funkcje przez 1/4 roku, co nie wydaje siÄ™ prawdopodobne, gdyż strategowie iinni urzÄ™dnicy musieliby być również wyznaczani cztery razy do roku.426* Tzn.dobranych z pozostaÅ‚ych trzech grup, które w danym roku wolne byÅ‚y odobowiÄ…zków.Pomnożony w ten sposób skÅ‚ad rady miaÅ‚by zastÄ…pić zgromadzenia ogółupeÅ‚noprawnych piÄ™ciu tysiÄ™cy".427Por.rozdz.44, 3.428Budynek, w którym zbieraÅ‚a siÄ™ Rada (²¿Å»µÅÄ®Á¹¿½).Zob.s.763, przyp.31.Ani stare(z pierwszej poÅ‚owy V w.), ani nowe buleuterion (z ok.400 r.) nie mogÅ‚o pomieÅ›cić ok.tysiÄ…caludzi.(P.J.Rhodes, The Athenian Boule, wyd.cyt., s.30-1; Commentary, s.399).429Z poczÄ…tkiem rozdz.31 rozpoczyna siÄ™ col.XIII papirusu.Od tego momentu do Å›rodkacol.XX (rozdz.41, 2) tekst przepisywaÅ‚ drugi skryba.przodków430, po czterdziestu z każdej fyli, wybranych spoÅ›ród kandydatów431*,których wybiorÄ… czÅ‚onkowie fyl spoÅ›ród obywateli w wieku powyżej trzydziestulat
[ Pobierz całość w formacie PDF ]